မြန်မာနှင့် ခါးတောင်းကျိုက် ယဉ်ကျေးမှု
မြန်မာနှင့် ခါးတောင်းကျိုက် ယဉ်ကျေးမှု
မြန်မာတို့သည် ကြိုးစားအားထုတ်မှု မလျှော့စေရန် တိုက်တွန်းလိုသည့်အခါ ' ခါးတောင်းကျိုက်ထား ' ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ' ခါးတောင်းကျိုက် မဖြုတ်နဲ့ ' ဟူ၍လည်းကောင်း တင်စားပြောဆိုတတ်ကြသည်။ အားကြိုးမာန်တက် လုပ်စရာ ကိုင်စရာရှိလျှင် ခါးတောင်းကျိုက်၍ လုပ်တတ်သော မြန်မာဓလေ့ကို အစွဲပြု၍ တင်စားခြင်း ဖြစ်ပါသည်။မှန်ပါသည်။ မြန်မာအမျိုးသားတို့သည် အားကြိုးမာန်တက် လုပ်စရာရှိလျှင် ခါးတောင်းကျိုက်၍ လုပ်တတ်ကြသည်။ ကိုလိုနီခေတ်တွင် ဂီတစာဆိုကြီးရွှေတိုင်ညွန့်က ' ခါးတောင်းကျိုက်ကာ ဟောဒီစစ်ကို နိုင်အောင်သာတိုက်မယ် ' ဟူ၍ ' ရာဇဝင်ကြွေး ' သီချင်းဖြင့် မြန်မာ့ဇာတိမာန်ကို လှံု့ဆော်ခဲ့ဖူးသည် မဟုတ်ပါလော။
စင်စစ် အားသွန်ခွန်စိုက် အလုပ်မျိုးတွင် ပုဆိုးကြီးဖားဖားနှင့်ဆိုလျှင် လွတ်လွတ်လပ်လပ် မလှုပ်ရှားနိုင်သည့်အတွက် ခါးတောင်းကျိုက်ကြခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုမှတစ်ဖန် ခါးတောင်းကျိုက်ခြင်းသည် အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှု သရုပ်ကို ဆောင်လာရသည်။
အချို့သော အာရှနိုင်ငံ များတွင်လည်း မြန်မာနည်းတူ ခါးတောင်းကျိုက်သော အလေ့ရှိကြောင်း တွေ့ရပါသည်။ ပါဠိ မြန်မာ အဘိဓာန်တွင် ခါးတောင်းကျိုက်ခြင်းကို ' ကစ္ဆဗန္ဓန ' ဟူ၍ပြသည်။ ဇာတ်အဋ္ဌကထာတွင် လာသော ' ကစ္ဆံဗန္ဓိက္ခာ ' ဟူသော ပုဒ်ကို ' ခါးတောင်းကျိုက်၍ ' ဟု မြန်မာပြန်လေ့ရှိသည်။ အိန္ဒိယ နိုင်ငံသားတို့တွင် ရှေးကတည်းက ခါးတောင်းကျိုက် အလေ့ရှိပုံကို သာဓကများက ဖော်ပြနေသည်။ ယခုတိုင်လည်း ဒိုတီခါးတောင်းကျိုက်ထားသော အိန္ဒိယနိုင်ငံသားများကို တွေ့နေရသည် မဟုတ်ပါလား၊ ထိုင်းနိုင်ငံတွင်လည်း ရှေးက အမျိုးသမီးများ ခါးတောင်းကျိုက်သည့် အလေ့ရှိကြောင်း စာပေများတွင် တွေ့ရပါသည်။
မြန်မာ့ရှေးဟောင်းပန်းချီ၊ ပန်းပုရုပ်များကို လေ့လာကြည့်လျှင် ပျူခေတ်ကတည်းက အမျိုးသားများ ခါးတောင်းကျိုက် သည့် အလေ့ရှိကြောင်း အထင်အရှား တွေ့နိုင်ပါသည်။
ခါးတောင်းကျိုက်ခြင်းကို အင်းဝခေတ်တွင် ' အောက်တောကျိုက် ' ဟုခေါ်သည်။ ရှင်မဟာသီလဝံသ၏ ပါရာယနဝတ္ထုတွင် ရှင်သာရိပုတ္တရာ ပညာရှိ မြတ်နိုးပုံကို ဖော်ပြရာ၌ စူဠနီဗြဟ္မဒတ် မင်းဘဝက မဟောသဓာသုခမိန်ကို ကြည်ညိုမြတ်နိုးသဖြင့် အကယ်၍ ရေစောင့်ဘီလူးက စားဖို့တောင်းမည် ဆိုပါက မိမိသာ ခါးတောင်းကျိုက်ပြီး ဘီလူးပါးစပ်ထဲ ခုန်ဆင်းမည်၊ မဟောသဓာ ကိုမူ ဘီလူးအစားခံမည် မဟုတ်ကြောင်း ဖော်ပြရာ၌ ' မြဲစွာအောက်တောကျိုက်၍ ' ဟု သုံးနှုန်းထားသည်။ အင်းဝခေတ်က အခေါ် အဝေါ် ဖြစ်ကြောင်း ထင်ရှားပါသည်။
တောင်ငူခေတ် နတ်ရှင်နောင်၏ ထိုးကွင်းမင်သေ့ဘွဲ့ ရတုကို ကြည့်ရုံနှင့် ထိုခေတ်မြန်မာအမျိုးသားများ ပေါင်နှစ်ဖက် ပေါ်က ထိုးကွင်းစိမ်းစိမ်း ကလေးများပေါ်အောင် ခါးတောင်းကျိုက်ပြီး အလှပြကြမည့်အသွင်ကို မြင်ယောင်ကြည့်နိုင်ပါသည်။
ညောင်ရမ်းခေတ်တွင် ဝန်ကြီးပဒေသရာဇာက ပန်းလောင်မြစ်ကြောတွင် ထွက်ဝင်သွားလာနေသော ပိန်းကောလှေငယ် ရှင်တစ်ဦး၏ သွင်ပြင်ကို ' တျာချင်း ' ဖြင့် ပုံဖော်ရာ၌ ' ခါးတောင်းကျိုက်လုံး ပခုံးခဲတွေ၊ ချွေးကလည်းစီး ဒီးဒီးကျသည့်ရေ ' ဟု ဖွဲ့ထား သည်။ ခါးတောင်းကို လုံးကျစ်မြှောင်နေအောင် ကျိုက်ထားပြီး ထိုးဝါးကို တွန်းရထိုးရသော ပခုံးသားများကလည်း ဖုထစ်သန်မာနေပုံ ကို ပုံဖော်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ယောကျာ်းတစ်ယောက်၏ အားမာန်တက်ကြွဖွယ် ရုပ်သွင်ပါတည်း။
ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင်မူ ခါးတောင်းကျိုက်ကို ' အောက်ပိုးကျိုက် ' ဟူ၍လည်း ခေါ်လေ့ရှိသည်။ တစ်ခါတစ်ရံ ' နောက်ပိုး ကျိုက် ' ဟူ၍လည်း ခေါ်လေ့ရှိကြောင်း တွေ့ရသည်။ ရှေ့ကဖော်ပြခဲ့သော စူဠနီဗြဟ္မဒတ်မင်း အကြောင်းကို မဟောသဓာဇာတ် အဋ္ဌကထာ နိဿယတွင် မြန်နမာပြန်ရာ၌ ' ကစ္ဆံဗန္ဓိက္ခာ၊ နောက်ပိုးကျိုက်၍ ' ဟု ပြန်ဆိုထားကြောင်း တွေ့ရသည်။
ခါးတောင်းကျိုက်ထားသော အသွင်သည် ကြမ်းတမ်းသော သဘောရှိသည်။ ဘလ္လာတိယပျို့တွင် တောထဲ၌ မုဆိုးအသွင် ဖြင့် သမင်လိုက်နေသော ဘလ္လာတိယ မင်းကြီး၏ ဝတ်စားဆင်ယင်ပုံကို ဖွဲ့ရာ၌ ' သင်တိုင်းဦးစွပ်၊ ဖန်ရည်တပ်သား၊ ကိုယ်ကျပ်အင်္ကျီ၊ ဖျော့ဖျော့နီနှင့်၊ ပင့်ချီတောလိုက်၊ ခါးတောင်းကျိုက်လျက် ' ဟု တွင်းသင်းမင်းကြီးက ဖွဲ့ပြသည်။ တောဟန်ပေါက်ပြီး ကြမ်းတမ်း နေသော အသွင်ကို ပြခြင်းဖြစ်သည်။
ထို့အတူ မုံရွေးဆရာတော်ကလည်း ' ကုသပျို့ ' တွင် ပပဝတီ၏ တုံ့ပြန်မှုကို မျှော်ငံ့ရင်း စားဖိုဆောင်တွင် အိုးဆေး ခွက်ဆေး အလုပ်ကြမ်းလုပ်နေရသော ကုသမင်းကြီး၏ ရုပ်သွင်ကို ဖွဲ့ရာ၌ ' ပုဆိုးလွှာကို၊ ရည့်ကာ မပိုက်၊ ခါးတောင်းကျိုက်၍၊ ငိုက်စိုက်ဦးခေါင်း၊ ပွဲတော်ဇောင်းတွင်၊ စလောင်းအိုးခွက်၊ ပွတ်လျက်ဆေးကြော၊ ကျွန့်သဘောသို့ ' ဟု ဖွဲ့ထားပါသည်။
ကင်းဝန်မင်းကြီးကလည်း နေမိရကန်တွင် တင်းထိမ်ပြတ်ကို ခေါင်းပေါင်းပြီး ခါးတောင်းကို မသေမသပ် ကျိုက်ထားသော ရုပ်သွင်ကို ' တင်းထိမ်ပြတ်ခေါင်းပေါင်း၊ ခါးတောင်းအောက်ပိုး၊ ဒေါင်းသိုးသိုး၊ ဆိုးလှသည့်ပုံ ' ဟုဖွဲ့ကာ ကဲ့ရဲ့ထားပါသေးသည်။ ခပ်ကြမ်းကြမ်း ခပ်ရိုင်းရိုင်း သွင်ပြင်မျိုးကို ပုံဖော်ထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ခါးတောင်းကျိုက်ရာတွင် ခါးနောက်မှ ပုဆိုးစကို ညှပ်ပြီး အပြင်သို့ ပြန်ချထားသော အစကို ' ခါးတောင်းမြီး ' ဟုခေါ်သည်။ အမြီးကဲ့သို့ တန်းလန်းကလေး နေသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ ' ပြေးလိုက်တာ ခါးတောင်းမြီးကလေးကို တန်းနေတာပဲ ' ဟု အချို့သုံးကြသည်။ ပြေးနေစဉ် ခါးတောင်းမြီးကလေး လေးဟုန်ဖြင့် တလွင့်လွင့်တန်းနေပုံကို ပုံဖော်ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ရွှင်မြူးစရာ ပုံသွင်မျိုးဖြစ်ပါသည်။
ခါးတောင်းကျိုက်ခြင်းသည် မြန်မာနန်းဓလေ့နှင့်လည်း ဆက်နွယ်နေသေးသည်။ ရှေးက မင်းညီမင်းသားများ ခါးတောင်းကျိုက်နည်းနှင့် စစ်သည်သူရဲများ ခါးတောင်းကျိုက်နည်းဟူ၍ နှစ်နည်းရှိကြောင်း ဆရာကြီး ဦးချမ်းမြက မိန့်ဆိုဖူးသည်။ မင်းညီမင်းသားများက ပုဆိုးကို ပွပွရွရွထားပြီး ခါးတောင်းကျိုက်လေ့ ရှိကြသည်။ စစ်သည်သူရဲများကမူ ပိတုန်းများ မိမိတို့အိမ်ကို တင်းတင်းကျပ်ကျပ် ပိတ်ဆို့ထားသကဲ့သို့ ပုဆိုးကို တင်းကျပ်ပြီး ပိတ်နေအောင် လိပ်၍ ခါးတောင်းကျိုက်ကြသည်။
ထို့ကြောင့် ထိုခါးတောင်းကျိုက်နည်းကို ' ပိတုန်းပိတ် ' ကျိုက်နည်းဟု ခေါ်ကြသည်ဟူ၍ မှတ်သားရပါသည်။ ဦးပုညက အချုပ်တန်း ဆရာဖေကို တေးထပ်ဖြင့် တိုက်ခိုက်ရာ၌ ' ခါးတောင်းကျိုက် ပိတုန်းပိတ်နှင့် ကျံုးထိပ်ကငဖေ၊ ကုန်းပြိတ္တာတစ္ဆေလို အသရေ ဟိတ်နွမ်း ' စသည်ဖြင့် သရုပ်ဖော်ထားသည် မဟုတ်ပါလော။
ထို့ပြင် မြန်မာမင်းများလက်ထက်က လွှတ်တော်ပေါ်သို့ အမိန့်တော်ခန့် ဗိုလ်မှတစ်ပါး အခြားမည်သူမျှ ခါးတောင်းကျိုက် လျက် မတက်ရဟူသော စည်းကမ်းသတ်မှတ်ချက် ရှိကြောင်းလည်း မှတ်သားရပါသေးသည်။
ဘုရင်က အထူးသဖြင့် သဒ္ဓါယံကြည်တော်မူသော သူကို ' လက်သုံးတော်ကြီးကိုင် ' ဟူ၍ ခန့်သည်။ ဒုတိယအရွယ် မှူးမတ် ဗိုလ်အရာရှိထဲမှလည်းကောင်း၊ အမျိုးအနွယ် စင်ကြယ်သော မှူးမတ်မျိုးရိုထဲမှ လည်းကောင်း ခန့်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုလက်သုံး တော်ကြီးကိုင်တို့မှာ အနားကြယ်ထိုး ကတ္တီပါစိမ်း ထိုင်မသိမ်းအင်္ကျီနှင့် ရွှေကျင်ခတ်ပဝါစိမ်း ပေါင်းရသည်။ အနားကြယ်ထိုး ကတ္တီပါစိမ်း ဒူးထိ ဘောင်းဘီတိုပေါ်တွင် လွန်းများပုဆိုးကို အောက်ပိုးခါးတောင်းကျိုက်ဖြင့် အမြဲဝတ်ဆင်၍ ခစားရသည်။ လက်သုံးတော်ကလေးတို့မှာလည်း ထို့နည်းတူ အနီရောင်ဝတ်ဆင်ရပြီး အနားငွေဇာဖျင်သတ် ဒူးထိ ဘောင်းဘီတိုပေါ် လွန်းများပုဆိုး ကို ခါးတောင်းအောက်ပိုးကျိုက်လျက် ခစားရသည်။ ဘုရင့်ရှေ့တွင် အမြဲ ခါးတောင်းကျိုက်ခွင့် ရသူများဖြစ်သည။
ထိုသို့ခွင့်ရသူမဟုတ်ဘဲ ဘုရင့်ရှေ့မှာ ခါးတောင်းကျိုက်မိပါက ပြဿနာဖြစ်တတ်ပုံကိုလည်း လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်၏ ဝိဇယ ကာရီနန်းတွင်း ဇာတ်တော်ကြီးတွင် တွေ့ရဖူးသည်။ ဝိဇယကာရီ မင်းသားသည် မြင်းစီးလာပြီး မြင်းပေါ်က ဆင်းသောအခါ မေ့လျော့၍ ခါးတောင်းကျိုက်တော်ကို မဖြုတ်မိဘဲ သန်လျက်ကိုင်ကာ ဘုရင့်ရှေ့ဝင်မိရာ ဘုရင်က သူ့ကို သတ်ရန်လာသည်ဟု အထင်မှားသည့် ဇာတ်ကွက်တစ်ကွက် ပါဝင်ပါသည်။
ရှေးက မြန်မာအမျိုးသားတို့၏ ယောကျာ်းပီသသော အသွင်ကို ပုံဖော်မည်ဆိုလျှင် ခါးတောင်းကျိုက်နှင့် ထိုးကွင်း မင်ကြောင် ပါမြဲဖြစ်သည်။ ဘောင်းဘီအောက်ခံပေါ်တွင် ခါးတောင်းကျိုက်ထားပြီး ကော်ရစ်ခေါ် မင်ကြောင်းများနှင့် တင့်တယ် နေသော မင်းမှုထမ်းအသွင်ကို ' စွပ်ဘီဘောင်းခါးတောင်း မင်ကော်ရစ်ကယ်နှင့် ' ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ခြင်းလုံးခတ်နေသော အသွင်ကို ' ခါးတောင်းရယ်မြှောင်၊ မည်းမှောင်တဲ့ သျှောင်စောင်း၊ ပျိုလေးတို့ ရေခပ်ဆင်းကို ခြင်းခတ်လို့ချောင်း ' ဟူ၍လည်းကောင်း ကဗျာဖွဲ့ခဲ့ ကြပါသည်။
ခါးတောင်းကျိုက်သည့် အလေ့သည် မြန်မာ့ဇာတ်သဘင်တွင်လည်း နေရာယူလျက်ရှိသည်မှာ ယခုတိုင်ပင် ဖြစ်ပါသည်။ မင်းသားများ ခါးတောင်းကျိုက်၍ ကကြသည်မှာ ရှေးရာမ၊ အီနောင် စသည့် နန်းတွင်းဇာတ်ကြီးများ မှာကတည်းက ဖြစ်သည်။ ရတနာပုံခေတ် မင်းသားများသည် ဗလာပုဆိုးကို ကြက်မြီး ခါးတောင်းကျိုက်၍ ထိုင်မသိမ်းအင်္ကျီဝတ်ပြီး ရင်အုံနှင့် လည်တိုင်မှာ ဆေးနီထိုးလေ့ရှိကြောင်း သိရသည်။ ခါးတောင်းကျိုက်ပြီးနောက် ကြက်မြီးကဲ့သို့ အမြီးကလေး ချထားခြင်း ဖြစ်သည်။
မြန်မာ့သဘင်တွင် ' ခါးတောင်းကျိုက်မင်းသား ' ဟုခေါ်သော မင်းသားလတ်များ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ အသက်ကြီး၍ ဖြစ်စေ၊ အသံပျက်၍ဖြစ်စေ တစ်ခုခုချွတ်ယွင်းသဖြင့် မင်းသားနုလည်းမက၊ မင်းသားကြီးလည်းမကျ၊ ထိုစပ်ကြားမှာ ခါးတောင်းကျိုက် မင်းသားလတ် ဟုလည်း ပေါ်ပေါက်ခြင်းဖြစ်သည်။ မင်းသားကြီး ဦးစိန်ကတုံး ဆိုလျှင် များသောအားဖြင့် ' ခါးပုံချမင်းသား ' အဖြစ် ညက်ညက်ညောညော ကပြလေ့ရှိသော်လည်း မမာမကျန်းဖြစ်ပြီး နဂိုသံအတိုင်း ဟစ်အော်မရသဖြင့် ခါးတောင်းကျိုက် မင်းသားလတ် အသွင်ဝတ်ဆင်ပြီး မြူးမြူးသွက်သွက် ကခဲ့ရာ နှစ်သက်သဘောကျသဖြင့် ဦးစိန်ကတုံးကို တပည့်ခံသော ခါးတောင်းကျိုက် မင်းသားလတ်များ သူ့ထက်ငါ ပေါ်ထွန်းခဲ့သည်ဟု ဆိုပါသည်။
မင်းသားများ ပုဆိုးဝတ်ရာ၌ (ခါးပုံတင်လူယဉ်၊ ခါးပုံထိုး လူရိုး၊ ခါးတောင်းကျိုက် လူမိုက်) ဟူ၍ ဆိုရိုးရှိသော်လည်း ဇာတ်မင်းသားကြီး ဦးဖိုးစိန်သည် ခါးတောင်းကျိုက်နှင့် လိုက်အောင် ခြေက အမျိုးမျိုးထွင်၍ ကြည့်ကောင်းအောင် ကနိုင်ခဲ့သဖြင့် အချို့မင်းသားများ ခါးတောင်းကျိုက်နှင့် လိုက်ကကြကြောင်း ဆရာကြီးဂုဏ်ဘဏ်က မိန့်ဆိုခဲ့ဖူးပါသည်။
ဤသို့ဖြင့် ခါးတောင်းကျိုက်ခြင်းသည် အားကြိုးမာန်တက် သဘောကိုဆောင်သော မြန်မာမှုတစ်ခု ဖြစ်နေသည့် အလျောက် သေက္ချတောင် ဆရာတော် ဦးတိလောကသည် ပဏ္ဍိတဝေဒနိယ ဒီပနီကျမ်းတွင် တပည့်များအား ကမ္မဋ္ဌာန်းပေးရာ၌၊ စိတ်ခါးတောင်းကို နာနာကျိုက်ကြ တပည့်တို့ဟု ဩဝါဒပေးခဲ့သည်။ ဆရာကြီး သခင်ကိုယ်တော်မှိုင်း၏ တက်ကြွသော ဇာတိမာန် စိတ်ဓာတ်ကို ဆရာဇော်ဂျီကလည်း ' စိတ်ခါးတောင်းကျိုက် ' ဟူ၍ တင်စားခဲ့ပါသည်။ လုပ်မဟဲ့ ကိုင်မဟဲ့ ဟူသော တက်ကြွသည့် သဘောကိုပြသော တင်စားချက်ပင်။
မြန်မာစကားပုံများထဲတွင် ' ခါးတောင်းကျိုက်တလွဲ တင်တလွဲ ' ' ခရု ခါးတောင်းကျိုက် ဖမ်းသည် ' ဟူသော စကားပုံများ ပါဝင်နေခြင်းကလည်း မည်မျှအသားကျ အနည်ထိုင်နေသော မြန်မာမှုတစ်ရပ် ဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြနေပါသည်။ ထို့ပြင် " ခါးတောင်းကျိုက် တင်ကျ " ၊ " ဒူးဖုံးခါးတောင်းကျိုက် " ၊ " ခါးတောင်း ဖင်ကြားညှပ် " စသည့် ခါးတောင်းကျိုက်ပုံများကို ဖော်ပြသည့် စကားများလည်း ရှိပါသည်။
ခါးတောင်းကျိုက် ယဉ်ကျေးမှုသည် စိတ်ဝင်စားဖွယ် မြန်မာမှုတစ်ခု ဖြစ်ပါပေသည်။
ငွေတာရီမဂ္ဂဇင်း
အမှတ် ၃၁၄ ၊ ဩဂုတ် ၊ ၁၉၈၆ ။
0
responses to “
မြန်မာနှင့် ခါးတောင်းကျိုက် ယဉ်ကျေးမှု
”